De verborgen kosten van onze landbouw
Een nieuw rapport van Deloitte laat zien dat de maatschappelijke schade van de Nederlandse landbouw jaarlijks hoger uitvalt dan de economische opbrengst van de sector. In opdracht van de Robin Food Coalition en de Transitiecoalitie Voedsel berekende Deloitte een negatief saldo van €5,3 miljard per jaar.
Opbrengsten versus kosten
Uit het onderzoek The Hidden Bill: Reshaping Dutch Agriculture blijkt dat de landbouw een toegevoegde waarde heeft van €13,3 miljard, terwijl de maatschappelijke kosten oplopen tot €18,6 miljard per jaar. Deze kosten worden veroorzaakt door onder andere broeikasgasuitstoot, stikstof en ammoniak, verlies aan biodiversiteit en effecten op waterkwaliteit en gezondheid.
De grootste posten zijn de uitstoot van broeikasgassen (€7,9 miljard), stikstof/ammoniak (€7,2 miljard) en biodiversiteitsverlies (€2,5 miljard). Volgens landbouweconoom Krijn Poppe onderstreept het rapport de urgentie: “Ik ben wel verrast door de omvang van die maatschappelijke kosten,” zegt Poppe. “Toch is er conservatief gerekend, en dat moet ook wel bij zo’n studie. Het gaat om de gedegen indicatie die je wil laten zien. Deze cijfers geven aan dat de problematiek nijpend is.”
Perspectief door duurzame opties
Toch biedt de studie ook perspectief. Bij een verschuiving richting duurzame (biologische) teelt, slimme innovatie en een verschuiving naar plantaardige eiwitten kan de maatschappelijke balans in Nederland omslaan naar een positieve €5 miljard per jaar.
Titus Bekkering van de Robin Food Coalition: “De landbouw lijkt economisch waarde toe te voegen, maar is in een bredere maatschappelijke context uit balans. We moeten nu inzetten op een landbouw met veel minder chemie, kunstmest en geïmporteerd veevoer, waarin bodemgezondheid en biodiversiteit centraal staan. Dat vraagt om samenwerking tussen marktspelers en overheid om het duurzame landbouwareaal structureel te vergroten en duurzame producten beter toegankelijk te maken”.
Over het onderzoek
The Hidden Bill: Reshaping Dutch Agriculture is uitgevoerd door Deloitte in opdracht van de Robin Food Coalition en de Transitiecoalitie Voedsel. De analyse kwantificeert voor het eerst de maatschappelijke kosten van het Nederlandse landbouw- en voedselsysteem en vergelijkt deze met alternatieve varianten om de sector te verduurzamen. De berekeningen zijn gebaseerd op beschikbare data, aannames van erkende norm- en kennisbronnen en opinies van geïnterviewde experts.
Voor wie verder wil lezen: het volledige rapport is te downloaden via grondbeginsel.nl.
De analyse betreft Nederland, maar de thema’s spelen breder in Europa. Wij zijn benieuwd hoe vergelijkbare berekeningen voor andere landen zouden uitvallen.
